Spor ve Psikoloji

Sporda psikolojik ve zihinsel faktörlerin önemi gün geçtikçe daha iyi anlaşılmaktadır. İnsanın olduğu her yerde insan  psikolojisinden bahsetmemek mümkün değildir. Takım veya bireysel sporlarda da psikoloji biliminin önemi yadsınamaz. Çünkü müsabakada olumlu sonuca ulaşmada fiziksel antrenman kadar psikolojik olarak da antrenman yapmanın ve müsabakaya hazırlanmanın önemi aşikardır. Müsabaka sırasında fiziksel olarak ne kadar iyi durumda olursanız olun psikolojik olarak hazır değilseniz iyi bir performans ortaya koymak neredeyse imkansızdır.

Spor psikolojisi sporcuların gösterdikleri performansları ayrıntılarıyla inceleyen ve bir takım zihinsel tekniklerle (Motivasyon, konsantrasyon ve dikkat, zihinde canlandırma, stresle mücadele ve gevşeme, hedef koyma, olumlu düşünme ve konuşma, öfke kontrolü, özgüven, sakatlıkla mücadele, takım olarak ve kişisel hedef belirleme) sporcuların ve antrenörlerin performansını arttırmaya çalışan bilim dalıdır.

Artık dünyada bilimsel antrenman metotlarında gelinen nokta insan vücudunun da bir limiti olduğu yani bir sporcunun hız, çabukluk, patlayıcı güç ve kuvvet gibi kavramların bir noktaya kadar geliştiğidir. Bu bilimsel yapılan çalışmalarla sporcuların fiziksel özellikleri maksimum düzeye getirilmektedir. Oysa ki diğer bir kısım ise olayın zihinsel ve psikolojik boyutudur. Spor performansına katkısı olan fizik, teknik ve taktik becerilerin yanında psikolojik beceriler de önemli rol oynamaktadır.

Avustralyalı ünlü yüzücü Elka Graham; “Sporcular antrenmana yüzde 90 oranında fiziksel, yüzde 10 oranında da zihinsel olarak odaklanmaktadır fakat yarışmaların yüzde 90’ı zihinseldir çünkü elit düzeyde sporcuları fiziksel olarak ayıran çok az şey vardır.” diyor.  Yıllarca antrenmanlar yapıp en ileri antrenman tekniklerini kullanan birçok sporcunun istediği düzeye ulaşamadığını görebiliyoruz. Fiziksel, teknik ve taktik antrenman önemlidir fakat Psikolojik ve duygusal faktörleri görmezden gelmek, istenilen seviyeye ulaşmayı engeller. Fark yaratmak için psikolojik antrenman önemsemeli ve bu alanda çalışmalar yapılmalıdır.

Diğer ülkelere baktığımızda özellikle Avrupa’da bu konudaki bilinçlilik düzeyinin çok üst seviyede olduğunu görmekteyiz. İngiltere Premier Ligden 3.ligine kadar takımların Psikolojik destek veren uzmanları bulunmaktadır. Ülkemizde de bu konuda çalışmalar yapılmakta olup inşallah ilerleyen yıllarda bu işin önemini benimseyen ve bu alana değer veren insanların sporun içinde daha fazla yer almasıyla daha iyi seviyelere geleceğimizi ümit etmekteyim.
Gökhan ARIKAN Psikolojik Performans Danışmanı